جغرافیای روستا:

روستا ی خُنگ براساس سرشماری سال 1385 دارای  665 نفرو143 خانوارجمعیت بوده که از این تعداد 383 نفر زن و282  نفر مرد میباشند . این روستا  با وسعت تقریبی 20 کیلومتر مربع درفاصله 45700 متری شمال بیرجند (ازجاده القورات ) وقریب به 7 کیلومتر ازجاده بیرجند به مشهد به سمت شرق فاصله داشته و در موقعیت جغرافیایی  365/14/33- N   و 59/20/110 E-  قرار دارد.فاصله خط مستقیم (هوایی) خنگ تا بیرجند 41200 متر میباشد. درلغتنامه مرحوم دهخدا درمعرفی روستای خنگ آمده است:

« دهی است ازدهستان القورات بخش حومه شهرستان بیرجندبا 924  تن سکنه آب آن از قنات محصول آن غلات وزعفران شغل اهالی زراعت وراه آن مالرو . »


ارتفاع این روستا از سطح دریا  1815 متر (345 متر بلند تر ازشهر بیرجند ) آب وهوای آن در تابستان خنک ومعتدل ودرزمستان سرد وکوهستانی  وازجمله مناطق خوش آب وهوا و ییلاقی منطقه بشمار میرود.  
تصویر ذیل نمایی از روستای زیبای حنگ را به شما نشان میدهد

درمجموع هوای روستای خنگ ، تحت تأثیر آب وهوای کویری اختلاف فاحشی بین فصل های زمستان وتابستان آن وجود دارد. بیشترین درجه حرارت در تابستان ها به ۳۰درجه بالای صفر وکمترین آنها در زمستان ها به ۱۵درجه زیر صفر.وبطور معمول میزان باران سالانه نیز به حدود ۲۱۰میلی متر درسال می رسد
پیشینهٔ تاریخی :

خُنگ یا خنج  یا هُنگ در فارسی باستان به معنای گوشه و بیغوله بوده‌است . خنج نیز معّرب و  در اصل «خُنگ» یا «هُنگ» به ضم خاء و سکون نون  و گاف فارسی به معنی کَُنج و گوشه نوشته شده‌است. گورستانهای بسیار قدیمی درشمال غرب وهمچنین جنوب روستا و قبرهایی که علایم آن مربوط به قبل از دوره اسلامی است  گویای سابقه چند هزار ساله سکونت در این روستا میباشد.

بخش شمالی روستا موسوم به: (پایین ده)

تصویر ماهواره ای از روستای خنگ: لطفا"برای مشاهده  تصویر بزرگتر کلیک نمایید

روستای خنگ دارای سه قنات عمومی بنامهای: (کاریزسر ، کاریز استخر کهنه  و کاریز حاجی حسن) و همچنین باغها ومنازل بزرگ ، و زمینهای کشاورزی آبی ودیمی نسبتاًحاصلخیز و چند کلاته وچشمه دراطراف روستا میباشد درحال حاضربیشتر اهالی روستا به کاشت وپرورش ونگهداری درخت زرشک روی آورده اند.علاوه برآن کارگاههای پرورش مرغ وتولید تخم مرغ وپرورش قارچ نیزدراین روستا دائر میباشد.

درگذشته نه چندان دور دامداری و پرورش گاو  وگوسفند ومرغ وخروس نیز ازجمله فعالیتهای مردم ، و روستای خنگ از مراکز مهم تولیدات لبنی و دامی بوده که درحال حاضر رونق کمتری دارد .تکرار خشکسالی وکمبود نزولات آسمانی وحفر چاههای کشاورزی در مناطق پایین دستی(سده ومهمویی ) وبالا دستی (سرآسیاب –چشمه ومولید) درسالهای اخیر بنحو بی سابقه ای آبدهی قنوات روستا را کاهش داده و مزارع وباغات واشجار و دسترنج چندین ساله ومیراث آباء واجدادی مردمان زحمتکش این روستا راتهدید و این مسئله موجبات نگرانی جدی  آنان را فراهم نموده است.

ازمهمترین محصولات این روستا انواع  محصولات باغی وسردرختی شامل : عناب ،انگور و آلو وگلابی وسیب واناروسنجد و بادام وتوت و گندم جو و شلغم وچغندر وهندوانه وخربزه و یونجه وگاورس وسیب زمینی و پیاز و  گوجه فرنگی   زعفران ودرسالهای اخیر بیشتر زرشک میباشد.

درگذشته نه چندان دور سرتاسر میادین وکوچه ها وکوچه باغهای روستا پوشیده از درختان توت وعناب وسپیددار وبید وپشه خوان وگلهای محمدی بوده که بعلت ورود ماشین وفراهم شدن امکان تردد این غولهای آهنی (ماشین رو کردن کوچه ها) وکانال کشی جوی های آب این درختها وگلها قطع ویا خشکانده شده اند.

بعلت وسعت مزارع وکشتزارهای ومناطق تابعه  این مناطق دسته بندی و با نامهای مختلف نامگزاری گردیده  که تعدادی از آنها عبارتند از: دم آسیاب کهنه، شیب زرشکی ، زمپر، شبرنگ ، تخته آتشکار ، استخرکهنه ، پیش مزار، ورو varow)) به معنی ورای آب ، تخته لکه ،کلاته آقا- تگ چاه خنگی- تگ غال روباه ،تگ شغالی، تگ میرزاقاسمی، تگ درخت ،تگ میانی، پابال زرمش ، انبیزکوه ، آغل حسن میرزاعلی، زردان، سرپشته، گچ کنان، تگ درخشی، تگ نیم زلال، تگ پی ، چشمه زبانه-چشمه گنبدو......

وضعیت ارتفاعات :

این روستا به مانند دهلیزی در بین ارتفاعات قرار گرفته است. این کوه ها با ارتفاع متوسط ۱۵۰متراز سمت شرق وغرب وجنوب روستا را دربر گرفته است و از سمت شمال به دشت سرپشته ونوده ختم می شود. روستای خنگ با مزارع وباغات زرشک خود به حالت نواری سرسبز از شمالی به جنوب بصورت موازی با ارتفاعات وبه حالت دره مانند کشیده شده است که از سمت جنوب به مزارع وباغات روستای رویخت واز سمت شمال به مزارع وباغات روستای نوده ختم می گردد.

اماکن تاریخی ومذهبی روستا:

مذهبی : جالب است بدانید که بر سر هریک از قنات های سه گانه ی روستا یک مسجد بنا شده است .که باتوجه به نقش قنوات وآب در حیات اقتصادی مردم ، ساخت نمازخانه ومسجد و اختصاص موقوفات و برگزاری مراسم مذهبی ویژه برای هریک از آنها به شکرانه برخورداری از این نعمت بزرگ الهی و تداوم بهره مندی از آن بوده است. که این خود دلالت بر اعتقادات وشعور مذهبی بالای مردم وبزرگان روستا از قدیم الایام داشته ودارد. این مساجد شامل:

مسجد جامع ، که در میدان امام حسین (ع) و ( میدان پای درخت* سابق ) و در کنار جوی آب از  قنات اصلی ده  واقع و سابقا" بصورت گنبدی و شبستان با 6 گنبد بر روی ستونهای خشتی بزرگ ویک حیاط درسمت قبله ویک درخت بزرگ پشه خوان در داخل حیاط و همچنین یک درب خروجی از قسمت حیاط به سمت کوچه مجاور حسینیه فعلی ساخته شده بود.
نمای ساختمان و دیوار حیاط با خشت پخته ویا آجر ساخته شده .و در بخش شمالی ساختمان اصلی و در امتداد درب ورودی اصلی به سمت حیاط مسجد یک راهروی طولانی و نسبتا" تاریک وجود داشت که دارای دو درب چوبی آبی رنگ با کتیبه های شیشه ای بلند برای ورود  آقایان وبانوان به داخل شبستان درسمت چپ واقع و درانتهای دیوار سمت راست این راهرو نیز یک راه پله ی صعب العبور برای رفتن پشت بام وجود داشت.

 

در حال حاضر  آن ساختمان قدیمی کاملا" تخریب و از نو تجدید بنا و تمامی زمین مسجد سابق به ساختمانی نسبتا"وسیع مجهز به آبدارخانه وسرویس بهداشتی در زیر زمین و اطاق ویژه پایگاه بسیج  باز سازی شده است.


علاوه بر آن ساختمانی تحت عنوان مهمانسرا ،ویژه اسکان همشهریانی که در دهه اول محرم جهت شرکت در مراسم عزاداری سید و سالار شهیدان امام حسین (علیه السلام) به زادگاه خود می آیند، در دو واحد زنانه ومردانه به همراه  سرویس های بهداشتی جداگانه درحال ساخت میباشد.


حسینیه ابوالفضلی: در مجاورت مسجد جامع ، و کنار آبشار قنات اصلی و در زیر سایه یک درخت توت بسیار بزرگ وبا صفا  قرار دارد که هنوز هم تنه تنومند و بقایایی از  شاخه های گسترده آن وجود دارد.

ساختمان حسینیه فعلی پیش  ازانقلاب و قبل از تجدید بنای مسجد جامع بازسازی شده است. لازم به ذکر است که ساختمان قبلی حسینیه با خشت خام در قسمتی از زمین فعل حسینیه بصورت نا تمام رها شده بود که به همت مردم بویژه برادران قاین زاده وهمکاری اهالی ساختمان نیمه کاره قبلی تخریب، وبصورت فعلی تجدید بنا ودر سالهای اخیر نیز در بخش آشپزخانه و بالکن خواهران توسعه یافته است.

مسجد خواجه (مسجدی 370 ساله): این مسجد که احتمالا"قدیمی ترین مساجد روستا وبراساس سنگ نوشته موجود مربوط به دوره شاه عباس دوم  میباشد در بخش فوقانی مسیر چاههای  کاریز استخر کهنه ودر مجاورت حمام عمومی واقع و وضوخانه آن نیز به شکل یک تونل باشیب مناسب درعمق تقریبا" 6 متری زیر محوطه مسجد ساخته شده که درنوع خود بسیار جالب می باشد. این راه آب که به آن در اصطلاح محلی ( چَخ پَه یَو ) می گویند ازطریق پله های تعبیه شده به عمق مسیر قنات متصل میباشد. وعلاوه بر کاربری برای وضوخانه امکان برداشت آب بسیار خنک و کاملا"بهداشتی برای اهالی فراهم می نموده است. 




مسجد صاحب الزمان (عج): که در واقع نمازخانه ای کوچک سابقا" به نام خیرآباد و در محله ی موسوم به پــه توبیجو  (patow  bijo )* (1،) در نزدیکی دهنه کاریز به همین نام (خیرآباد) مشهور به کاریز حاجی حسن ، واقع گردیده است.

مزار مرحوم درویش حسین گرگانی*، در منتهی الیه غرب روستا و دامنه کوه قراول خانه واقع گردیده که توضیحات بیشتر مربوط به آن در ذیل همین متن آورده شده است.

اخیرا" مسجدی بنام مبارک حضرت ابوالفضل (س) در محله موسوم به بلند ده توسط یکی از خیرین ساخته شده که در دست تکمیل میباشد.این مسجد شامل یک سالن وآشپزخانه ومهمانسرای کوچک می باشد و محل مناسبی برای افراد بزرگسال مقیم منطقه موسوم به بلند ده، که قادر به رفتن به مسجد جامع برای ادای فریضه نماز نیستند،میباشد.

یلد آوری : در سالهای اخیر با اهتمام مرحوم حاج عباس محمدی (واگذاری زمین ) و  کمک های دیگر همشهریان خُنگی حسینیه با نام مبارک  « انصار المهدی» در دو طبقه و هرطبقه با زیر بنای تقریبی 200 مترمربع  درمحل خیابان قدس غربی شهر بیرجند با امکانات مناسب ساخته وراه اندازی  گردیده که در تمام مناسبت ها بویژه ایام محرم وصفر وماه مبارک رمضان محل برگزاری جلسات عزاداری  ودیگر اجتماعات خنگی های مقیم بیرجند می باشد.

اماکن تاریخی
قلعه پایین ده:
درحد فاصل بین بنای موسوم به آسیاب کهنه ومیدان پای درخت وسمت شرقی راه مسیر کشمان  وورودی شمالی از سمت نوده ، قلعه ومحوطه محصور نسیتا"بزرگی وجود داشته که بنا به اظهار افراد بزرگسال روستا دارای دیوارهای بلند ودرب ورودی مستحکم بوده ودر مواقع خطر بعنوان مخفیگاه از آن استفاده می شده است . تاحدود 23-30 سال قبل از محوطه این قلعه بعنوان محل انباشت ودپوی کود های حیوانی استفاده می شد که اخیرا" زمین آن برای تامین هزینه های عمومی بفروش رسیده وتبدیل به باغ منزل مسکونی شده است.   
قلعه بلند ده:
قلعه مخروبه شمال روستا یا منطقه بلند ده،(که درسالهای اخیر تخریب وبنای دبیرستان کار ودانش فعلی بر روی آن ساخته شده است.
این قلعه که بقایای آن بشکل یک چهار دیواری تقریبا" 2.5 در 2.5 متر و به ارتفاع حدود 4متر وجود داشت در مدخل و ورودی روستا از سمت جنوب و روستای رویخت ، بر فراز تپه ای نه چندان بلند ودر کنار یک تونل زیر زمینی که در اصطلاح محلی به آن«لون loon»  گفته میشود قرار داشت .میتوان حدس زد که تونل مورد اشاره بعنوان جان پناه واستراحتگاه نگهبانان بویژه در سرمای زمستان مورد استفاده قرار میگرفته است.

درکنار این قلعه یک سنگ بزرگ سیاه رنگ و بشکه مانند بطول تقریبی 1.5 متر وقطرتقریبی 70 سانتیمتر افتاده بود که ربطی به آن قلعه نداشت و به آن سنگ خراس می گفتند و گفته می شد درگذشته های دورتر در گارگاههای روغن کشی مورد استفاده قرار می گرفته است. قسمت میانه وبه اصطلاح کمر این سنگ در اثر کثرت استفاده تاحد بسیار زیادی ساییده شده وکاملا" گود شده بود. احتمال دارد سنگ مذکور در زمان تخریب قلعه در زیر خاک همان محل مدفون شده باشد.
آسیاب های بادی: این آسیاب ها که منسوب به مرحوم گندمی ومرحوم حسین غلام بوده وبه همین نام هم معروف بود واقع برتپه های شرقی مشرف برروستا ودرناحیه موسوم به (پشت خرمنو) بترتیب از شمال به جنوب در امتداد هم قرار داشت و نظر هر بیننده ورهگذری را به خود جلب میکرد.
طریقه ساخت این آسیاب ها با استفاده از یک دیفرنسیال  بزرگ و یک میل گاردن نسبتا" بلند بصورت وارونه و یک عدد پروانه حلبی 6 پر متصل به کاسه چرخ در یک طرف دیفرنسیال ساخته شده بود که با نیروی باد پروانه ها به حرکت در آمده وپلوس ودیفرنسیال ومیل گاردن حرکت را به سنگ بزرگ آسیاب که در منتها الیه میل گاردن و نزدیک به سطح زمین ودر داخل یک اطاقک قرار داشت منتقل می نمودند.
با چرخش نسبتا" آرام سنگ فوقانی گندم به لای سنگ ها منتقل و تبدیل به آرد می شدند . آرد حاصل از این آسیاب ها بدلیل آنکه به آرامی وبدون اصطکاک وحرارت زیاد تولید می شد از مرغوبیت خوبی برخوردار وامکان پخت نان با عطر وکیفیت بسیار عالی را میسر می نمود.

این آسیاب ها از حدود 40 سال قبل به این طرف بتدریج تخریب ودر حال حاضراثری از آن باقی نمانده است . خوشبختانه تنها یک قطعه عکس مربوط به آسیاب مرحوم حسین غلام (جد آقایان غلامی) را توانستم در معرض دید شما علاقه مندان قرار دهم.

آسیاب های آبی: شامل آسیاب کهنه (در شمال روستا ودر ورودی کشمان که بسیار هم قدیمی است وکسی بیادندارد کی وچگونه مورد استفاده بوده) بنای آن از آجر وساروج واستحکام  آن واقعا"مثال زدنی است .بنظر میرسید از قدیمی ترین وبا ارزش ترین میراث باقی مانده از ساکنان این روستا است. بخش اصلی ساختمان (تنوره) آن درحال حاضر موجود میباشد.
آسیاب دیگر که آنهم در فاصله سالهای 40 تا50 هنوز بقایای آن وجو داشت .در حدفاصل روستای خنگ به رویخت ودرحاشیه کانال مسیر رود خانه فصلی ودر زیر یک آبشار زیبا  واقع و تنوره آن محل آب تنی جوانان روستا بود. فشار و حجم آب در حدی بود که صدای آبشار مانع از انتقال صدا ها شده وافراد مجبور بودند از فاصله نزدیک وبا صدای بلند صحبت کنند.
توضیح اینکه : تصاویر ذیل بدلیل شباهت نسبی آن به آسیاب آبی سابق خُنگ انتخاب شده اند. 





برای انتقال آب به آن سوی کانال یک حفره سیمانی به شکل شتر گلو وجود داشت که در اصطلاح محلی به آن سکنجه گفته میشود. نمونه های دیگری از این نوع سکنجه ها در دومنطقه دیگر  ازکشمان برای انتقال آب ساخته شده وهنوز هم مورد استفاده می باشد. 
کوره های گچ پزی ،حمام قدیمی و« چخ په یو –chakh payow»*  سنگ خراس ، سنگ های آسیاب آبی  وبادی باقدمت چند صدساله از دیگر آثار تاریخی این روستا هستند که متاسفانه برخی از آنهادرسالهای اخیر تخریب ویا بعلت بی توجهی به ارزش وقدمت تاریخی آن درحال نابودی میباشند.

امکانات رفاهی آموزشی وبهداشتی : شبکه آبرسانی وبرق وگاز و تلفن درمانگاه دارای پزشک عمومی تمام وقت ، مجهز به آزمایشگاه داروخانه واحد دندانپزشکی ،همچنین  کودکستان ،دبستان ،مدرسه راهنمایی دخترانه وپسرانه وهنرستان ومرکز پیش دانشگاهی وکتابخانه عمومی دهداری ،پارک وفضای سبز مجهز به آّب نماومیز وصندلی  وسایل بازی مخصوص کودکان، ایستگاه مخابراتی،غسالخانه، پست بانک، صندوق قرض الحسنه،مسافرخانه های مجهزبه امکانات بهداشتی ورفاهی در دو قسمت زنانه ومردانه (درحال ساخت وتکمیل)، آرایشگاه و فروشگاههای مواد غذایی ،کارگاههای نجاری وزرشک پاک کنی ، ازدیگرامکانات این روستا میباشد.

هنرستان کارودانش پسران روستای خنگ

دبیرستان وخوابگاه دخترانه ایراندخت روستای خنگ

تنهادرفاصله سالهای  1340 الی 1360 تعداد قابل توجهی از اهالی روستا به شهرهای بیرجند ،مشهد، تهران مهاجرت که تعداد آنها به بیش از 200 خانوار برآورد میگردد.

دبستان خاقانی: ارفدیمی ترین مدارس در حوزه شهرستان بیرجنذ که تقریبا"همزمان با مدارس درخش،غزالی درح، فردوسی گل فریز وهدایت نهبندان، و براساس اسناد موجود ، درسال 1314 هجری شمسی(77سال پیش) تاسیس و  تا شعاع 30 کیلومتری روستاهای اطراف را تحت پوشش داشته است .
دانش آموختگان این مدرسه درمشاغل وحرفه های گوناگون پیشرفت نموده ودربخش  های آموزشی فرهنگی واجتماعی وتولیدی و.... در سراسر کشور اسلامی عزیز مان ایران منشاء خدمات زیادی گردیده اند.

ضمنا" از زمان های بسیار قدیم در این روستا مکتب خانه هایی دایر که به شکل مردمی اداره مسئولیت آموزش قرآن وسوادآموزی به روش سنتی را برعهده داشته اند.

یادآوری مینماید جوانان ومردم روستای خنگ درزمان پیروزی انقلاب اسلامی وجنگ تحمیلی ازپیشگامان مبارزه با رژیم ستم شاهی و دولت متجاوز عراق درمنطقه بوده  ودرطول دوران دفاع مقدس نیز سه شهیدبنامهای شهید امین خدایی و شهید سیدحسین احمدی وفرزند برادرشان شهید سید مسعوذ احمدی تقدیم انقلاب اسلامی وتاریخ پرافتخار مبارزات مردم  ایران نموده اند

تصویرسنگ نوشته تاریخی مسجد روستای خنگ :

براساس این سند تاریخ بنای ( مسجد خواجه ) مربوط  به دوره شاه عباس دوم صفوی (1052 تا 1076 ه.ق) قریب به  370 سال قبل میباشد که بدست فردی بنام خواجه جلال الد ین محمد ولد خواجه محمد مومن خنگی ساخته شده است. باتوجه به مجاورت و شکل معماری واتصال بنا های مسجد و چخ پایو (چاه پای آب) احتمال همزمانی ساخت این دو بنا بسیار محتمل میباشد

مردم خنگ درگذشته های دور و نزدیک علاوه برکشاورزی ودامداری به کار تجارت وحمل ونقل وخرید وفروش کالاها ومحصولات کشاورزی وباغی ومواد اولیه صنعتی ازجمله : (قالی وقالیچه و پشم وکرک ودانه های روغنی وداروهای گیاهی و زعفران و گندم وجو و زرشک و بادام وآلو وانواع خشکبار و همچنین انواع دام وفرآورده های کشاورزی ودامی وصنعتی مربوطه به هریک از دوران خود نیز مشغول، و این روستا تا قبل از احداث جاده ماشین رو ، درمسیر راه اصلی وبار انداز کاروانهای تجاری بوده به طوری که کاروانهای شتری ازمناطق مرکزی ایران ، هرات ، و کشورهای هندوستان وعراق ومصر وخراسان درمسیر حرکت خود در این روستا نیز رفت وآمد وبیتوته داشته اند.

.ضمنا براساس آمارهای رسمی بیش از73% مردم روستا باسواد میباشند.

علاوه روستای خنگ دارای موقوفات بسیار زیادی (آب وزمینهای کشاورزی به ارزش دهها میلیون تومان) بوده که درآمدهای آن بیشتر صرف مراسم مذهبی در محرم وصفر بویژه پذیرایی ازخیل عزاداران حسینی در دهه اول محرم میگردد.

پی نوشت ها:

1- « په تو بی جو»  یکی ازمحلات روستا ( پتو یا پایه تابش آفتاب به تپه های رو به آفتاب  ویا محلی گفته میشود که مردم در روزهای برفی زمستان بدلیل تعطیل موقت کشت وکار درآنجا تجمع می کردند وضمن استفاده ازگرمای آفتاب زمستانی به کارهایی از قبیل ریزکردن شلغم وچغندر ویا دوک ریسی وجلک ریسی (نخریسی) وبافتن دستکش وکلاه پشمی وکرکی مشغول بوده اند. و بیجو برگرفته از «بی بی جان» است . که گویا چنین شخصی در این محل سکونت داشته است.

2-چخ په یو(chakh payow چاه پای آب ( بنایی است شبیه حوض انبار ودرعمق  حدودا" 6 متری زمین که از طریق پله های تعبیه شده امکان ورود ، و برداشت آب شرب وکاملا"دست نخورده و بهداشتی را برای مردم فراهم مینموده است .(جالب آنکه این آب علاوه بر بهداشتی بودن درتابستان بسیار خنک ودر زمستان گرم میباشد)

3-   درویش حسین گرگانی ارعرفاء وزهاد برجسته ،اهل هرات ومقیم خنگ بوده ودر اواخر دوران گورکانی (حدود 900 ه. ق ودرحدود پانصد وسی سال قبل )وبنقل از مرحوم آیتی درکتاب بهارستان همزمان با علي بن ياسرحسامي قهستاني مشهور به حسامی (صاحب تاریخ حسامی) می زیسته که ازنحوه زندگی وتاریخ دقیق فوت او اطلاع دیگری در دست نیست.

درکتاب بهارستان چنین آمده است:

درویش حسین گرگانی ..... حسامی نامی اورا بدینگونه تذکر داشته است .عابد وزاهد وسالک ناسک،مرشد حقانی، درویش حسین گرگانی،که  زمان ما به وجود شریفش مزین است.

عارفی عالمی است ربانی         ثانی اثنین شیخ خرقانی

حالیا مثل اوعزیزی نیست         گنج قارون برش پشیزی نیست

بسکه در انزوا همی کوشد        خواهد از خویش خویش راپوشد

اقامتش در قریه خنگ وربخت است . اهل هرات ، وارباب بلوکات بدان ذات مرضیه الصفات درمقام ارادت واعتقادند.همواره کوکبش سعید ودولت فقرش برمزید باد.

ساختمان آرامگاه مرحوم درویش حسین گرگانی در حد دو اتاق مفروش، درغرب روستای خنگ ودر دامنه کوه مشهور به قراول خانه واقع ودرسالهای اخیر به همت یک بانوی علاقه مند وبا استفاده ازکمکها و نذورات محدود مردمی بصورت غیر اصولی مرمت شده واکثرا" محل مراجعه علاقه مندان وبرگزاری جلسات دعا و روضه خوانی اهالی بویژه جوانان  و بانوان روستا میباشد.

* میدان پای درخت: از میادین قدیمی و در شمال روستا و مرکزیت منطقه موسوم به پایین ده ودرمجاورت مسجدجامع وحسینیه قرار دارد.این میدان در دهه اول محرم ودر روزهای تاسوعا وعاشورای حسینی محل اجتماع دسته های عزاداری واجرای مراسم شبیه خوانی می باشد. 
در گذشته نیز از این میدان بعنوان بار انداز شتر های حامل خرما ونمک وزغال وقیچ و محلی برای کشتار وعرضه گوشت ..... و همچنین بازار خرید وفروش احشام توسط  فروشندگان دوره گرد و در مواقعی هم اسقرار استاد کاران آهنگر استفاده می شده است. در قسمتی از حاشیه این میدان اطاق هایی بعنوان مسافرخانه وجود داشته.که زمین و ساختمان های آن جزو موقوفات ومورد استفاده مسافران و دوره گردها بوده است.

در بخش غربی وجنوبی این میدان 5 درخت بسیار بزرگ پشه خوان وتوت ویک حوص آب وجود داشت. که بدلیل موقعیت مناسب و سایه خنک درخت های آن غالبا" در فصل تابستان مورد استفاده مسافران و استراحت اهالی و بعضا" هم بازی های گروهی بچه ها قرار می گرفت.

درحال حاصر و علی الخصوص بعد از اجرای طرح هادی تعدادی  ازمنازل اطراف وغسالخانه ومسافرخانه قبلی تخریب وبه میدان اضافه به شکل یک فلکه تغییر یافته است.
درپایان ضمن پوزش از کلیه همشهریان عزیزبدلیل نواقص موجود در این مقاله تقاضا میشود با ارسال مطالب تکمیل تر وعکس ها واسناد مرتبط ،عکس های قدیمی ومطالب ومستندات تاریخی ما را در تکمیل ورفع نقایص این مجموعه یاری نمایند.

در قسمت بانوان ودر داخل دیوار ضلع شمالی مسجد یک گنجه پر از قرآن های قدیمی و فرسوده ازجنس کاغذ های کاهی وتقریبا" زرد رنگ وشاید هم دست نویس وجود داشت تراکم و انباشت این قرآن های اکترا" با جلد های چرمی یا بدون جلد وفرسوده به حدی بود که موقع باز کردن درب چوبی گنجه احتمال ریختن آن برروی زمین وجود داشت.

درضلع غربی ساختمان مسجد یک پنجره چوبی چهار لنگه بزرگ مشرف بر حیاط ومقابل درخت پشه خوان وجود داشت که به استثناء مواقع خاص اکثرا" بسته بود.
به دلیل اینکه در مسجد آبدارخانه ای وجود نداشت سماور بزرگ نفتی را هم در گوشه جنوب غرب و سمت راست محراب روشن میکردند. بیشتر مواقع مسئولیت تهیه چای بعهده آقای حسن حقیقی بود که نامبرده فرد بسیار پاکیزه ومنظم و به وظیفه خود کاملا" آشنا بود.

با توجه به مجاورت مسجد با جوی آب نمازگزاران از همان آب جاری جلوی مسجد وضو نیز می گرفتند.ودر حقیقت وضوخانه ای وجود نداشت. مقابل مسجد ودر مجاورت مسافرخانه یک توالت وجود داشت که افراد ناچار بودند آفتابه های حلبی داخل توالت را از جوی آب پر کرده وباخود به داخل توالت ببرند.

16/فروردين1393