بدایع الاخبار



بدایع الاخبار

کتاب فوق گزارشی درباره حمله محمود افغان به اصفهان و روستاهای خراسان در اواخر دوره صفویه اثر میرزا عبدالنبی شیخ الاسلام بهبهانی است.
به تاریخ ۴ شعبان ۱۱۳۴ اول طلوع آفتاب، جعفر ملایی و طالب ولد ملاکلیم را به قراولی فرستاد که جهت نورچشمی میرزا، قراولی کنند.
و یک ساعت بعدازظهر نورچشمی را با محمد، ولد رفعت پناه حاجی فتاح و ملاطاهر و اعتمادی کربلایی حافظ و بلال و میرمحمد ملازم نورچشمی روانه درخج (درخش) نمود.
به مجرد رسیدن نورچشمی به مزرعه ابوقبیس که از آنجا تا قریه آبیک یک میدان اسب است- شخصی که افغان اسیر نموده بود و از چنگ افغان گریخته بود، به ایشان برخورد و نورچشمی با سواره ها گریخته. از آنجا تا مزرعه شرخند - که دو فرسنگ می گویند - اسب تاخته، غروب آفتاب وارد مزرعه میمونه شرخند شد. و پیاده ها به کوه گریخته بودند و چون معلوم نبود که به دست افغان گرفتار شده اند به همین جهت، حافظ و باقی تشویش بسیار کشیدند.
ارحم الراحمین رحم نموده بلال و خود خویش وارد و کربلایی حافظ و میرمحمد و طالب دو سه ساعت از شب گذشته آمدند و لله الحمد به هیچ یک آسیب نرسیده بود. و صورت مجموعه آبیک کهنه، آفتاب پهن و حیوانات را از قلعه بیرون کرده بودند، افغان از کمین گاه بیرون آمده، سه نفر سواره افغان به شمشیر آمده، حیوان ها را پیش و از قلعه رضا بیرون آمده، تفنگ انداخته، افغان ها دست از حیوان ها برداشته به ظنت خود رفتند و نوکر ملا طاهر را به تاریکی اسیر نمودند.
به تاریخ روز یکشنبه سیزدهم شهر رمضان ۱۱۳۴ وقت چاشت جماعت افغان وارد مزرعه کبودان شده و در آنجا جمعی که به جهت ضبط میوه رفته بودند به این تفصیل اسیر و شهید نمودند: شهیدان مرحوم مغفور خدابخش سردابی در سن سی و پنج شش سالگی و تقی ولد باقی نوقندشکی در سن بیست و سه سالگی و محمد ولد محمدخان در سن سی و سه چهار سالگی و شاه قاسم آسیابان ولد شاه بدیع خنکی در سن سی سالگی و محمدعلی پسر دایی در سن بیست و هفت هشت سالگی و حیدر درویش در سن چهل سالگی و جمعی دیگر نیز هستند که کشته ایشان را کسی ندیده. و اسرا محمد نعیم نواده حاجی صادق در سن دوازده سالگی، زوجه صادق کبودانی ولد ملا با دو سه طفل و زوجه مرحوم شاه قاسم با دو دختر بزرگ و یک پسر طفل صبیه استاد رحیم نفر، زوجه مرحوم حاجی مطهر نفر، زوجه اشرف نفر زوجه رضا قلی کبودانی با طفلی نفران، زوجه مرحوم شهید محمد ولد محمدخان ، زوجه حیدر درویش، صبیه سلیمان نفر، زوجه محمدرضا حسینعلی، صبیه رضایی صالح. ودیگران هنوز پیدا نیستند و چگونگی معلوم نیست. و ملا مسعود ولد مرحوم حاجی صادق و شاه محمد باقر و جعفر ملایی و محمدعلی ولد قاسم ملازم فقیر و صابر و چهارپنج نفر دیگر مرد و سه چهار طفل دیگر به شقوق مختلف گریخته که ذکر هریک غرابتی عظیم دارد.
در روایت ها مشهور است در زمان حمله محمود افغان، گروهی از دست محمود خان هوتکی گریخته و در قریه خنک (خنگ) پناه گرفته و همانجا هم ماندگار شدند.
در کتاب بدایع الاخبار در خصوص حمله محمود غلجائی به قراء خراسان و اصفهان آمده و در آن نیز نام (شاه قاسم آسیابان ولد شاه بدیع خنگی به همراه چند تن دیگر) از قریه خنگ ذکر شده که به شهادت رسیدند.
همچنین ملا طاهر نیز از خاندان ملایان خنگ و از علما بوده و اخلاف ایشان بعدها به روستای طرق در حوالی مشهد نقل مکان کردند.
از قدیمی ها شنیده بودم ملا طاهر و ملاباقر خود از علما و نوادگان همین خاندان بودند و سرای ایشان با ایوانی بلند در محل میدانی پای درخت بوده است و از بستگان ملا علی اکبر ملاحسین بوده اند.



نویسنده :moslemzade|خواندنی ها | ارسال نظر: 0 | ارسال به یک دوست  نسخه مناسب برای چاپ